เมื่อเดือนเมษายน 2543 ในออสเตรเลีย มีโรคระบาดจากเครื่องปรับอากาศ ในพิพิธภัณฑ์สัตว์น้ำ ทำให้ผู้เข้าชมเสียชีวิต 2 คน และล้มป่วยเข้าโรงพยาบาลสิบกว่าคน
โรคระบาดนี้เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย Legionella ซึ่งอาศัยอยู่ในน้ำที่มีอุณหภูมิ 30-40 องศาเซลเซียส พบให้หลายแหล่ง เช่น ในระบบน้ำอุ่นหรือน้ำร้อนสำหรับอาบ น้ำพุน้ำตกในอาคาร แต่ที่พบมากจริงๆ คือ ในน้ำระบายความร้อนที่อยู่ในหอระบายความร้อน (Cooling Tower)
โรคนี้เกิดระบาดครั้งแรกในประเทศสหรัฐอเมริกา เมื่อปี ค.ศ. 1976 เมื่อมีการประชุมกลุ่มทหาร Pennsylvania American Legion หลังจากนั้น ผู้เข้าร่วมงานเสียชีวิตไป 29 คน ทางการสหรัฐได้ทำการสืบสวน และพบว่า การล้มป่วยเกิดจาก เชื้อแบคทีเรียที่ประปนมากับละอองน้ำ ที่ปลิวออกมาจากหอระบายความร้อน และถูกดูดเข้ามาในระบบปรับอากาศ ผ่านช่องนำอากาศบริสุทธิ์เข้า (Fresh Air) และตั้งชื่อแบคทีเรียที่พบว่า Legionella (Legion = กองทหาร) โรคที่เกิดจากเชื้อนี้มีชื่อว่า Legionellosis
โรคนี้มีอาการคล้ายโรคปอดบวม ดังนั้นหากแพทย์ผู้รักษาไม่มีความชำนาญในการวินิจฉัยโรค อาจเข้าใจผิดว่าเป็นโรคปอดบวมได้ จึงไม่ค่อยมีข่าวการระบาดของโรคนี้มากนัก
ผู้สูงอายุ และผู้ที่มีร่างกายอ่อนแอ จะติดเชื้อโรคนี้ได้ง่าย และมีอัตราการเสียชีวิตค่อนข้างจะสูง ดังนั้น ขอให้ท่านหลีกเลี่ยงการเข้าใกล้ หอระบายความร้อน (ส่วนใหญ่จะมีลักษณะกลมๆ มีพัดลมขนาดใหญ่อยู่ด้านบน) ที่มักจะอยู่ตามหลังคา หรือลานจอดรถของอาคาร
| Legionellosis Outbreaks and Sources * |
| Outbreak Location |
Epidemic Source |
| Hospital |
Potable water system |
| Hospital |
Respiratory therapy device |
| Spa** |
Whirlpool |
| Bank trust building** |
Cooling tower |
| Prison |
Cooling tower |
| Tourist lodges |
Potable water system |
| Hotel for elderly |
Evaporative condenser |
| Hospital |
Showerheads |
| Hospital |
Cooling tower |
| Hospital |
Respiratory therapy device |
| Grocery store |
Mist machine above produce |
* These outbreaks occurred in the United States during the time period of 1984-1989
** These were Pontiac Fever outbreaks
Source : ASHRAE Journal June 1991 |
"... อาการจะเกิดขึ้นภายหลังการรับเชื้อแบคทีเรีย Legionella โดยการหายใจเอาที่ลอยปะปนมากับอากาศเข้าไปประมาณ 2-10 วัน ผู้ป่วยเกือบทุกรายติดมาจากระบบอากาศที่ปนเปื้อน ไม่เคยพบว่าติดต่อจากคนหนึ่งไปสู่อีกคนหนึ่งได้ ที่ว่าเป็นระบบอากาศปนเปื้อนนี้โดยมากเกิดจากการที่ระบบระบายอากาศรวมได้รับอากาศที่ปนเปื้อนต่อมาจาก Cooling Tower ที่มีเชื้ออาศัยอยู่ในน้ำที่ใช้ ที่พบมากอีกอย่าง คือหายใจเอาอากาศที่อยู่ใกล้กับก็อกน้ำที่จะกระเซ็นออกเวลาใช้น้ำ และน้ำในระบบประปาของตึกมีการปนเปื้อนเชื้อ เชื้อนี้อยู่ในน้ำครับ น้ำที่อุณหภูมิห้องไม่ร้อนจัดหรือเย็นจัดเกินไป หลังได้รับเชื้อแล้วจะมีอาการคล้ายเป็นหวัด มีไข้ ครั่นเนื้อครั่นตัว และต่อไปจะเกิดอาการไอแห้งๆ และเป็นปอดบวมในที่สุด ยิ่งอายุมากขึ้นก็จะเกิดโรคง่ายและรุนแรงขึ้น อาการอาจกระจายไปสู่ระบบอื่นนอกจากระบบทางเดินหายใจหากไม่ได้รับการรักษา อัตราการเสียชีวิตหากไม่ได้รับการรักษามีสูงถึง 3-30% ในผู้ป่วยภูมิคุ้มกันปกติ และสูงถึง 80% ในผู้ป่วยที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง เช่น ขณะได้รับการรักษามะเร็ง ที่ไม่ค่อยได้รับการสนใจเพราะแพทย์จะรักษาเหมือนโรคปอดบวมทั่วไป การให้การวินิจฉัยโรคนี้ต้องส่งเสมหะเพาะเชื้อพิเศษ ..."
น.พ.ราม รังสินธุ์, MD MPH
Department of Epidemiology
The Johns Hopkins University
| | 
